• 4 Yorum
• 20/07/2022
• Uz.Dr.Sema GÜLDÜREN

Hepatit B Nedir ?

Hepatit B virüsü ile ortaya çıkan karaciğer hücre iltihabı ve hasarı Hepatit B hastalığı olarak tanımlanır ve ülkemizde görülme sıklığı %3 ile %7 arasındadır. Cinsel ilişki sırasında hepatit B ile enfekte bir kişinin vücut sıvılarının diğer partnerin vajina, anal, oral ve ağızdaki yaralı veya çizik bölgelere temas ile Hepatit B bulaşabilir. Kan yolu ile bulaşma özellikle gelişmiş ülkelerde damardan yasa dışı ilaç kullananların, kullandıkları iğnelerin bir şekilde diğer insanlara yayılması ile ortaya çıkmaktadır. Ayrıca yine bu kişilerin kullandıkları eşyaların diğer kişilerce kullanılması da bulaşmayı sağlar.

Dünya üzerinde Hepatit B açısından oldukça yüksek riskli bir grup olan sağlık çalışanları açısından iğne yolu ile bulaşma son derece önemlidir. Çeşitli sağlık birimlerinde çalışan sağlık personeli özellikle kaza sonucu iğne batması ile Hepatit B ye yakalanmaktadırlar. Ayrıca yine sağlık çalışanları hasta kişilerin kanının bulaştığı bir cisimle yine kaza sonucu yaralanır veya temas ederlerse yine hepatit B ye yakalanabilirler. Yine normal popülasyon ve sağlık çalışanları için kan nakli sonucu bu hastalığa yakalanma riski vardır. Gelişmiş ülkeler bu sorunu kan nakilleri sırasında tarama yaparak çözmüşlerdir. Ve bu tür bir bulaşma yolu dolayısıyla ortadan kalkmıştır.

Hepatit B Nasıl Bulaşır ?

İnsandan insana vücut sıvıları yolu geçer:

• Kan
• Semen (meni)
• Vajinal sıvı ve salgılar (adet kanı dahil)
• Doğum sırasında anneden bebeğe geçiş ( perinatal hepatit )
• KAN VE KAN ÜRÜNLERİ
• Cinsel İlişki
• Dövme ve Piercing
  Ülkemiz ve tüm dünyada dövme (tattoo) ve piercing sırasında kullanılan iğnelerin yeterince steril ve tmiz olmamasından dolayı kişiye bulaşması söz konusudur.
• Traş Takımı - Ustura - Diş Fırçası
  Hastalıklı kişilerin kullandığı ve kan bulaşmış ustura, traş fırçası ve diş fırçalarının kullanılması ile Hepatit B bulaşabilir.
• Perianatal Geçiş (Hamilelikte Geçiş)
  Doğum sırasında anneden çocuğa Hepatit B virüsü geçmesi sonucu ortaya çıkan durum perianatal geçiş olarak tanımlanmaktadır.

Hepatit B Pencere Dönemi

Normal olarak 20-90 gün arası değişen bir kuluçka süresi olan bu hastalık ortalama olarak 20-90 gün arasında toplumun büyük kesiminde hastalığın ortaya çıkması için gereken kuluçka süresidir. Hepetit B virüsünün erken tespitinde kullanılan test yöntemleri mevcuttur.

Pencere Döneminde Hepatit B Bulaşır mı ?

Doğal olarak akla gelen ilk soru hastalığın kuluçka süresinde bulaşıcı olup olmadığıdır. Kuluçka süresince özellikle vücut sıvıları oldukça bulaşıcıdır. Vücutta Hepatit B ye karşı antikor oluşumuna kadarki evrede hastalık son derece bulaşıcıdır.

Kronik Hepatit B

Özellikle kronik hepatit B olan kişilerle yaşayan ve bu kişilerin seks partnerleri açısından hastalığın bulşama riski vardır.

Hepatit B Belirtileri Nelerdir ?

Yenidoğan bebekler hepatit B ile ile ilgili belirgin olarak herhangi bir belirti vermez. İlerleyen yaş belirti verme ile doğru orantılıdır. Yaş ilerledikçe yapılan araştırmalar belirtilerin arttığını göstermiştir. Hepatit B nin hastalık belirtileri aşağıdaki gibidir;

• Halsizlik
• Ateş
• Baş ağrısı
• İştah kaybı
• Bulantı kusma
• Özellikle karaciğer bölgesinin üzerinde ağrı ve hassasiyet. Bu ağrı sarsıntı ve eğilme artar.
• Kabızlık veya ishal
• Kas ve eklemlerde yaygın ağrı
• Deride kızarıklık

Hepatit B siroz ve karaciğer kanserine sebep olabilecek sinsi bir hastalıktır. Kimi karaciğer kanseri yada aniden çıkan siroz vakalarının altında Hepatit B virüsü olduğu sonradan belirlenmekte ve bu hastalar bu teşhis konulana kadar Hepatit B den habersiz dolaşmaktadırlar.

Hepatit B virüsü alındıktan sonra hiç bir belirti görülmeyebilir. Kişi kendisini iyi hisseder. Özellikle yaşlı hastalarda belirtileri daha ağır olabilir. Ve bu hastalarda bazen belirtiler uzayabilir.

HEPATİT B İLE ORTAYA ÇIKABİLECEK KÖTÜ SONUÇLAR NELERDİR ?

• Siroz (Kronik yaygın ve ilerleyici karaciğer iltihabıdır.Öldürücü bir hastalıktır.Ortalama yaşam süresi 38-40 aydır)
• Karaciğer kanseri
• Karaciğer yetersizliği
• Fulminan hepatit denilen çok kısa sürede (1 ay gibi...) karaciğer yetersizliğine götüren ölümcül bir hastalık tipi
• Hepatit D hastalığı

Hepatit B Risk Faktörü ?

• Hepatit B taşıyıcı bir seks partnerine sahip olma
• Çok Eşlilik
• Başka bir cinsel yolla bulaşan hastalığın olması
• Hepatit B hastalarının çatal, kaşık, bıçak, jilet, ustura ve benzeri eşyalarını paylaşmak
• Damardan ilaç kullanımı
• Sağlık Çalışanları
• Hepatit B virüsü açısından yüksek riskli ülkelerde 6 aydan fazla yaşamak (Çin, Afrika, Asya kıtasının merkezi ve kuzey doğusu, Ortadoğu, Doğu Avrupa )
• Uzun süre hepatit B virüsü taşıyıcı bir insanla aynı odayı çeşitli sebeplerle paylaşma (yatakhane, hapishane...vs)
• Homoseksüel veya biseksüel olma
• Temiz ve hijyenik olmayan yerlerde dövme veya piercing yaptırma ve buralarda çalışma
• Hijyenik şartları iyi olamayan berberlere traş olma
• Annede hepatit B virüsü ile enfeksiyon olması yeni doğan bir çocuk için her zaman rsik faktörüdür. Ancak çocuk doğar doğmaz hepatit aşısı ve hepatit B koruyucu immunglobin (koruyucu serum) yapılırsa hastalığa yakalanmaz.
• Hepatit B hastası tarafından ısırılmak

Ne Zaman Hepatit B Testi Yaptırmalıyım ?

Yukarıda sayılan risk faktörlerini taşıyorsanız, ayrıca yine yukarıda sıraladığımız Hepatit B ile ilgili hastalık belirtileriniz varsa hepatit ile ilgili testler için başvurunuz. Çünkü Hepatit B kronik sonuçları bakımından tehlikeli bir hastalıktır. Karaciğer yetersizliği,siroz karaciğer kanseri gibi çok ağır ve ölümcül sonuçlara gidebilen bu hastalık toplumları,aileleri ve bireyleri çok dramatik sonuçlarla karşılaştırabilmektedir.

• Aynı mekanı ve evi paylaştığınız herhangi bir kişide yeni tespit edilmiş Hepatit B hastalığı varsa test yaptırmalısınız.
• Kadın veya erkek olsun özellikle korunmasız bir cinsel ilişki sonrası şüpheleriniz var Hepatit B testi yaptırmalısınız.
• Hepatit B olduğunu düşündüğünüz biri tarafından ısırıldıysanız Hepatit b testi yaptırmalısınız.

KLİNİK

• SARILIKLI FORM:
  Başlangıçta gribal enfeksiyon, gastroenterit, (İştahsızlık, bulantı, kusma,karnın sağ üstünde ağrı) döküntüler, ateş, başağrısı, halsizlik, çabuk yorulma, eklem ağrısı ve iltihabı, gibi özgün olmayan belirtiler vardır. Bu belirtiler gerilerken hastada sarılık ortaya çıkar. Bu döneme idrar renginin koyulaşması ve dışkı renginin açılması öncülük eder.Tam iyileşme 6 ayda olur.
• SARILIKSIZ FORM:
  Klinik belirti ve bulguların silik olduğu ve gözden kaçan vakaların olduğu klinik formdur.
• KOLESTATİK FORM:
  Sarılıklı ve kaşıntılı belirtiler vardır.
• SUBFULMİNAN FORM:
  Hafif ateşle birlikte sarılık ve sindirim sistemi şikayetleri iyileşme olmadan devam eder. 3-10 haftada ölüm veya 1-3 yıl içinde siroz gelişir.
• FULMİNAN FORM:
  1-2 hafta içinde ağır karaciğer yetersizliği olur ve ölümle sonuçlanır.

Hepatit B Testi

Eğer Hepatit B şüphesi var ise Hepatit B ile ilgili kan testleri yapılmalıdır. Bu testler kısaca:

• Hbs-Ag : Hepatit B (surface) yüzey antijeni
• Anti-Hbs: Hepatit B yüzey antijenini nötrleştirmek için vücut tarafından üretilen koruyucu protein
• HBV-DNA: Kandaki Hepatit B virüsünün viral yükünü ölçen testtir.

Hepatit B den Korunmak için Neler Yapılabilir ?

• Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanımı
• Enjektör iğnelerinin doğru şekilde depolanarak atılması (özellikle tıbbi atıklara dikkat edilmesi gerekmektedir.)
• Kan ve kan ürünleri ile uğraşan kişilerin latex veya plastik eldiven kullanması
• Diş fırçası, jilet ve usturaların temizliğine dikkat edilmesi ve diğer insanlarla paylaşılmaması (özellikle berberlerin hijyene dikkat etmesi gerekmektedir. Kozmetikle ilgili yerlerde kuaför, berber, manikür, pedikür yapılan yerlerde aletlerin temizliğine dikkat edilmesi gerekir)
• Uyuşturucu kullanımın önlenmesi ve kullananlara yönelik toplumsal eğitimler